دکتر جلال کشاورز

یکی از کارهای خیلی مهم که به عنوان یک مراقب باید انجام دهید و البته اغلب نادیده گرفته می‌شود، این است که مراقب خودتان باشید. اگر سلامت جسم و روان شما، به عنوان مراقب بیمار، آسیب ببیند، دیگر نمی‌توانید به خوبی از کسی که دوستش دارید مراقبت کنید. توجه نکردن به همین اصل خیلی ساده (اصل مراقبت از خود در درجۀ اول) می‌تواند اثراتی جبران ناپذیر بر روان و جسم شما وارد کند. این عوارض عمدتاً به واسطۀ استرس روانی طولانی مدت در کنار فعالیت بدنی سنگین ایجاد می‌شوند که وقتی با شرایطی مانند افزایش سن، وجود بیماری زمینه‌ای، مراقبت همزمان از فرزندان، فعالیت در مشاغل سخت و مواردی از این دست همراه می‌شوند، می‌توانند سلامت شما را به طور جدی در معرض خطر قرار دهند. به عنوان مثال مراقبینی که در سنین بالا تر از 65 سال به سر می‌برند، عوارض جدی‌تری را در پی مراقبت از بیمار تجربه می‌کنند. با وجود تمام این مسائل، معمولاً مراقبین بیماران در مقایسه با افرادی که از بیمار مراقبت نمی‌کنند، کمترین مشارکت را در فعالیت‌های حمایتی و خود مراقبتی دارند.

مراقبت از یک عضو خانواده، در عین این‌که ارزشمند و مقدس است و این‌که عاطفه و تعهد شما را نشان می‌دهد، وظیفه‌ای سنگین است که می‌تواند فرساینده، پرمشغله، مضطرب‌کننده و تنش‌زا باشد. از همین جهت است که مراقبین بیماران، بیشتر از دیگران به مشکلاتی مانند فشار خون، کلسترول بالا، اضافه وزن، افسردگی و آسیب در روابط اجتماعی مبتلا می‌شوند.

همیشه توجه داشته باشید که شاید هرگز نتوانید اثر بیماری را بر کسی که از او مراقبت می‌کنید متوقف کنید، اما می‌توانید و وظیفه دارید که سلامت خودتان را حفظ کرده و آن‌را بهتر کنید.

ما در مکسا آماده هستیم تا به کسانی که از عزیزان خود مراقبت می‌کنند، خدمات مختلفی را ارائه دهیم. این خدمات به شما کمک خواهد کرد تا بتوانید بیشتر از همیشه مراقب خودتان باشید. وقتی از عهده مراقبت از خودتان برآیید، می‌توانید مطمئن باشید که از دیگران هم به خوبی مراقبت خواهید کرد.

برای مراقبت از خود، از کجا شروع کنم؟

اول؛ موانع راه را بشناسید.

خیلی وقت‌ها نگاه‌ها و باورهای‌تان، مانع از این می‌شود که مراقب خودتان باشید. اما تصور کنید که اگر خود شما ضعیف یا بیمار شوید، دیگر نخواهید توانست برای دیگران سودمند باشید. مبارزه با باورها و عادات قدیمی شاید ساده نباشد، اما به هر حال – فارغ از سن و شرایط شما – امری ممکن است. اولین قدم برای رهایی از این موانع، شناخت آن‌هاست. به عنوان مثال به این موارد توجه کنید: ممکن است فکر کنید که اگر رسیدگی به نیازهای خودتان را در اولویت قرار دهید، خودخواه هستید. یا مثلاً‌ اگر از دیگران درخواست کمک کنید، احساس ناتوانی یا کسر شأن به شما دست می دهد. شاید احساس کنید که با بر عهده گرفتن وظایف سنگین، دِین خود را به کسی که از او مراقبت می‌کنید ادا می‌کنید. یا این‌که با انجام کارهای سخت، احترام و قدردانی بیمار یا اطرافیان را به دست می‌آورید.

علاوه بر این، گاهی اوقات، مراقبین، تفاسیر نادرستی را در ذهن دارند که سد دیگری را در راه مراقبت آن‌ها از خودشان ایجاد می‌کند. برای مثال ممکن است بگوبند: «اگر من از او مراقبت نکنم، کس دیگری هم این کار را نخواهد کرد.»، «این وظیفۀ من است که از او مراقبت کنم.» یا «من به مادرم قول دادم که تا ابد از او مراقبت کنم.» و یا «اگر در این وظیفه کوتاهی کنم، دیگران یا خود بیمار من را شماتت می‌کنند.» و یا این‌که «خانوادۀ ما همیشه مشکلات‌شان را خودشان حل می‌کرده‌اند.»

به علاوه، ممکن است افکاری را به خود تلقین کنید. مانند اینکه «من اصلاً فرصتی برای خودم ندارم» یا این‌که «من هیچ کاری را درست انجام نمی‌دهم» و مثال‌های دیگری شبیه به این. این طور افکار، به جز ایجاد نگرانی، هیچ سودی ندارد. شما می‌توانید به جای این جملات، از جملاتی مثبت استفاده کنید. مثلاً بگویید «شاید بتوانم زمانی هرچند اندک را برای رسیدگی به خودم فراهم کنم.» و یا «من در انجام بعضی کار‌ها نسبت به کارهای دیگر، مهارت بیشتری دارم.». همیشه در نظر داشته باشید که ذهن شما چیزی را باور دارد که به آن می‌گویید. یکبار به تلاش‌هایی که می‌کنید از دید یک نفر دیگر نگاه کنید. شاید بخشی از تلاش‌های شما در جهت انجام کاری بوده که انجام آن واقعاً از عهدۀ شما خارج است. شاید سعی در کنترل کردن چیزی داشته‌اید که واقعا قابل کنترل نیست. همیشه افکارتان را مرور کنید، نیازهای‌تان را بررسی کنید و به دنبال چیزهایی بگردید که نگذاشته است شما مراقب خودتان باشید.

دوم؛ حرکت کنید.

وقتی فهمیدید که چه چیزی مانع از این شده که از خودتان مراقبت کنید، نوبت آن می‌رسد که رفتار خودتان را تغییر دهید و هر بار یک قدم کوچک رو به جلو بردارید. در ادامه با چند ابزار مؤثر آشنا می‌شوید که می‌توانند شما را در این حرکتِ رو به جلو یاری دهند.

شیوۀ روبرو شدن شما با یک مساله، تعیین می‌کند که شما چقدر می‌توانید یک مشکل را حل کنید یا حتی با آن کنار بیایید. اگر خیلی زود مضطرب می‌شوید، فقط به خاطر این نیست که نگران مسئولیت خود هستید و باید از یک بیمار مراقبت کنید، بلکه تا حدی هم به تفسیر و نگرش شما نسبت به مراقبت بستگی دارد. این‌که شما به نیمۀ پر لیوان نگاه می‌کنید یا نیمۀ خالی آن. همیشه در نظر داشته باشید که شما تنها کسی نیستید که در چنین وضعیتی قرار دارد.

میزان استرس شما با عوامل مختلفی در ارتباط است که موارد زیر می‌تواند جزئی از آنها باشد:

• داوطلبانه یا اجباری بودن مراقبت: اگر احساس می‌کنید که چارۀ دیگری به جز پذیرفتن این مسئولیت نداشته‌اید، احتمال بیشتری وجود دارد که در حین مراقبت، احساس فشار، آزردگی و عذاب بکنید.
• رابطه با کسی که از او مراقبت می کنید: وقتی رابطۀ شما با کسی که از او مراقبت می کنید خوب نباشد یا این‌که او با شما رفتار مناسبی نداشته باشد، مراقبت دلسرد کننده و سخت تر خواهد بود.
• توانایی در کنار آمدن با مسائل: این‌که چقدر در برخورد با مسائل گوناگون، از خودتان انعطاف نشان دهید، اهمیت زیادی دارد. میزان انعطاف پذیری خود را بشناسید و آن‌را ارتقا بدهید.
• شرایط مراقبت: برخی از شرایط در مراقبت از یک بیمار، نسبت به بعضی دیگر سخت‌‌‌‌تر هستند. مثلاً مراقبت از بیماری که دچار فراموشی شده یا مراقبت از بیمار، درحالی که باید مراقب فرزندان خودتان هم باشید، دشوارتر است.
• وجود کمک: طبیعتاً اگر کسی در انجام وظیفۀ مراقبت، به شما کمک کند، فشار کمتری را تحمل خواهید کرد.

راهکارهایی برای مدیریت استرس:

علائم هشدار دهنده را بشناسید: به این توجه کنید که وقتی مضطرب می‌شوید چه علائمی بروز می‌دهید. شاید بی‌خوابی، کم‌اشتهایی، پرخاشگری یا فراموشکاری مثال‌هایی از علائم استرس در شما باشد. به محض این‌که علائم هشدار دهنده را در خود مشاهده کردید، به دنبال تغییر شرایط و کنترل اضطراب خودتان بر آیید. صبر نکنید تا اضطراب تمام زندگی‌تان را مختل کند.

منابع اضطراب را بشناسید: ببینید چه شرایطی شما را مضطرب می‌کند.  شاید ناتوانی در «نه» گفتن، ناهماهنگی با خانواده یا احساس زیاد بودن مشغله یا هر شرایط دیگری باعث تشویش در شما می‌شود. شاید خودتان به تنهایی یا با کمک دیگران، بتوانید بعضی از این منابع را کنترل کنید.

چیزهای قابل تغییر (و غیر قابل تغییر) را شناسایی کنید: ما هیچ وقت نمی‌توانیم همه چیز را تغییر دهیم. پس بهتر است اول ببینیم بر چه چیزهایی می‌توانیم اثر بگذاریم و بر چه چیزهایی نه. این‌طوری، انرژی خود را برای عوض کردن چیزهایی که نمی توانید تغییر دهید هدر نخواهید داد. گاهی حتی یک تغییر کوچک، نتایج بزرگی به دنبال دارد.

اضطراب خود را فرو بنشانید: شاید کارهای ساده‌ای مانند چند دقیقه قدم زدن، تماشای یک برنامه تلوزیونی، رفتن به مسجد یا یک جلسۀ مذهبی، خوردن یک غذای خوب یا دیدن یک عضو خانواده، استرس شما را فرو بنشاند. فعالیت‌هایی که به شما آرامش می‌دهد را بشناسید و بطور هفتگی برای انجام آن برنامه بریزید.

به یک متخصص مراجعه کنید: شاید شما همه راهکارهای بالا را آموخته و به آن‌ها عمل کنید، اما باز هم زیاد دچار تشویش و اضطراب شوید. در این صورت بهتر است با یک روانشناس مشورت کنید. روانشناس، آنچه را که باعث اضطراب شما می شود یا چیزهایی را که نمی گذارند استرس خود را کنترل کنید، شناسایی کرده و به شما در حل آن‌ها کمک می‌کند. گاهی هم اضطراب به واسطۀ عواملی ایجاد می‌شود که لازم است برای درمان آن‌ها از دارو استفاده کنید. در این صورت روانشناس یا پزشک، شما را به یک روانپزشک معرفی خواهند کرد. برای کمک گرفتن از یک روانشناس یا روانپزشک، می‌توانید به مکسا مراجعه کنید.

تعیین اهدافی که بتوانید طی 3 الی 6 ماه آینده به آن‌ها دست پیدا کنید، یک ابزار موثر برای مراقبت کردن از خودتان است. برای نمونه به این اهداف توجه کنید:

• کمک گرفتن از یک نفر برای انجام بعضی کارها مثل آشپزی، حمام کردنِ بیمار یا خرید‌‌های بیرونِ خانه؛
• انجام کارهایی که به آدم احساس نشاط می دهند؛
• خواندن یک کتاب مورد علاقه؛
• برگزار کردن یک مهمانی کوچک خانوادگی یا دوستانه؛

البته معمولاً رسیدن به چند هدف کار بسیار سختی است. حتی گاهی ممکن است یک هدفِ تنها به سادگی قابل رسیدن نباشد. بنابراین اهداف خود را به چند مرحله تقسیم کنید و در هر مرحله فقط برای رسیدن به یک قسمت از یک هدف تلاش کنید.

یک ابزار مهم در مراقبت، یافتن راه حل مناسب در موقعیت های دشوار است. اینکه وقتی با شرایطی سخت مواجه می شوید، در مقابل آن به دنبال راه حل بگردید، هم می تواند شرایط را تغییر دهد و هم می تواند اعتماد به نفس شما را افزایش دهد. به طور کلی، یافتن راه حل برای یک مشکل، دارای مراحل زیر است:

1. اول مسأله را بشناسید. شاید مشکل اصلی از چیزی که در لحظۀ اول به نظر می‌آید، متفاوت باشد. مثلاً شاید مشکل این باشد که شما احساس خستگی خیلی زیادی می‌کنید. در عین حال شما فکر می‌کنید کسی بهتر از شما نمی‌تواند از پدرتان مراقبت کند. بنابراین مشکل اصلی چیز دیگری است: این‌که شما فکر می‌کنید باید خودتان همه کار را انجام دهید.
2. همۀ راهکار‌های ممکن را بنویسید. راهکار‌هایی که ممکن است از دید افراد مختلفی درست به نظر بیایند.
3. یکی از راه حل‌های لیست را انتخاب کنید و آن‌را امتحان کنید.
4. نتیجه را ارزیابی کنید. از خودتان بپرسید چقدر خوب نتیجه گرفته‌اید. اگر نتیجه رضایت بخش نیست، مشکل از راهکار پیشنهادی بوده یا ضعف در اجرای آن. به همین زودی راهکارتان را کنار نگذارید. به دنبال بهینه کردن آن باشید.
5. اگر واقعا از راهکار قبلی به نتیجه نرسیدید، یک راهکار دیگر را از لیست انتخاب و اجرا کنید.
6. اگر راهکارهای خودتان تمام شد، از دوستان، خانواده و حتی متخصصینی که در زمینۀ مشکل شما تبحر دارند، راهکار بخواهید و پیشنهاد‌های آن‌ها را اجرا کنید.
7. اگر همچنان مسأله حل نشده، ممکن است مشکل واقعاً حل شدنی نباشد. شاید بهتر باشد در آینده مجدداً برای حل آن تلاش کنید. اما فعلاً آن‌را بپذیرید و با آن کنار بیایید.

توجه کنید که بسیاری از ما، همیشه از مرحلۀ اول به مرحلۀ آخر می‌رویم بدون این‌که تلاشی برای حل مشکل به کار ببندیم. این کار باعث ایجاد احساس شکست و عجز در ما خواهد شد. همیشه سعی کنید در تهیۀ راه حل‌ها، نقطه نظرات مختلف را بررسی کنید. به سنت‌ها و باورهای ذهنی‌تان پایبند نمانید و دیگران را به یاری بطلبید.

یکی از سد های بزرگ در راه مراقبت از خود، ناتوانی در برقراری ارتباط‌ های مفید و سازنده یا دیگران است. در حالی که بسیاری از مراقبین به دلایل گوناگون از برقراری ارتباط با دیگران یا در خواست کمک از آن‌ها خودداری می‌کنند، عده‌ای نیز در برقراری روابط سازنده دچار مشکل هستند تا جایی که هر تلاش آن‌ها برای تعامل با دیگران به تنش می‌انجامد. در عین حال، برقراری ارتباط سازنده با دیگران، یکی از حقوق و حتی وظایف هر مراقبِ بیمار است. در ادامه به چند نکتۀ ساده که می‌تواند برای برقراری یک رابطه سازنده کمک کند، اشاره می‌شود.

• در صحبت کردن با طرف مقابل، خودتان را به عنوان فاعل جملات قرار دهید، نه طرف مقابل را. مثلاً به جای این‌که بگویید: «تو من را عصبانی می کنی»، بگویید: «من عصبانی هستم». با این روش، به جای اتهام زدن به دیگران و این‌که آن‌ها را به دفاع از خود مجبور کنید، ایشان را به انجام یک بحث منطقی دعوت کرده‌اید.
• به حقوق و احساسات دیگران احترام بگذارید. هرگز جملاتی را به کار نبرید که با حقوق طرف مقابل در تعارض باشند یا به احساسات او آسیب بزنند. باید حق دیگران را برای این‌که عقاید و احساسات خودشان را بروز دهند، به رسمیت بشناسید.
• واضح و شفاف سخن بگویید. با طرف مقابلتان مستقیم صحبت کنید. از استعارات، کنایه ها، در پرده و سربسته حرف زدن و حتی ضرب‌المثل‌ها دوری کنید. بگذارید طرفتان دقیقاً متوجه شود شما چه منظوری دارید و از او چه می خواهید. زندگی با آنچه که در سریال‌های تلوزیونی نشان داده می‌شود متفاوت است. وقتی در عین احترام و ادب، کاملاً شفاف با دیگران صحبت کنید، به آن‌ها این حق را داده‌اید که با شما مخالفت کنند و در مورد نظرات شما و خودشان بحث منطقی داشته باشند. حتی از طرف مقابل‌تان هم بخواهید که رُک و شفاف حرف بزند. در این حالت، احتمال رسیدن به فهم و توافق دو طرفه بسیار بیشتر خواهد بود.
• شنوندۀ خوبی باشید. همیشه برای نقطه نظرات فرد مقابل، همان ارزشی را قائل شوید که دوست دارید او برای نظرات شما قائل شود.

تا به‌حال چقدر پیش آمده که کسی به شما پیشنهاد کمک بدهد اما شما گفته باشید: «نه، خیلی ممنون، فعلاً مشکلی نیست.» ؟ بسیاری از مراقبین، نمی دانند چطور باید از خیر خواهی دیگران سود ببرند و برای کمک گرفتن از دیگران خجالت می‌کشند. مطمئناً شما نمی‌خواهید باری را بر آن‌ها تحمیل کنید یا نمی‌خواهید آن‌ها فکر کنند شما توانایی مراقبت از یک بیمار را نداشته‌اید. اما شما باید از کمک دیگران استفاده کنید.

برای شروع، در ذهن خودتان، یک لیست از کارهایی بسازید که دیگران می‌توانند با انجام آن‌ها به شما کمک کنند. مثلاً شاید کسی بتواند هفته‌ای یکبار در حمام کردن بیمار به شما کمک کند. شاید همسایۀ شما بتواند هر روز وقتی به خرید می‌رود، چند قلم از کالا‌هایی که شما لازم دارید را هم تهیه کند. شاید یکی از اقوام دور شما که در بانک کار می‌کند بتواند کارهای بانکی‌تان را انجام دهد. وقتی کار را به قسمت‌های ساده‌تری تقسیم کنید، انجام آن برای دیگران هم آسان تر می‌شود. بسیاری از آن‌ها واقعاً دوست دارند که کمک کنند؛ اما این شما هستید که تعیین می‌کنید که چگونه می‌توانند کمک کنند. قبل از این‌که فشار کار بر روی شما زیاد شود از دیگران کمک بخواهید. فراموش نکنید که درخواست کمک از دیگران نشان دهندۀ توانایی و قدرت شماست.

البته کمک گرفتن از دیگران هم راه و رسمی دارد که اینجا خیلی خلاصه به قسمتی از آن اشاره می‌کنیم:

• علایق افراد را بشناسید و وظایفی در جهت علایق‌شان را به آن‌ها پیشنهاد بدهید. مثلاً ممکن است کسی آشپزی را دوست داشته باشد اما علاقه‌ای به ایستادن در صف نان نداشته باشد.
• از این‌که دائم از یک نفر کمک بگیرید خودداری کنید. اینطوری شاید فشار کار، او را خسته یا از ادامه همکاری منصرف کند. از ناتوانی افراد در «نه» گفتن، سوء استفاده نکنید.
• در خواست خود را در زمانی مناسب مطرح کنید. طرح درخواست کمک از کسی که خسته، ناراحت، عصبانی و... است کار عاقلانه‌ای نیست.
• لیست کارهایی که فکر می‌کنید دیگران می‌توانند انجام دهند را تهیه کنید و آن‌را به کسی که می‌خواهید از او کمک بگیرید نشان دهید و از او بخواهید خودش انتخاب کند که در چه کاری و به چه میزان می‌تواند به شما کمک کند.
• آمادگی رد شدن درخواست‌تان را داشته باشید. شاید وقتی کسی بگوید که نمی‌تواند به شما کمک کند، ناراحت شوید اما اگر کسی از روی رودربایستی (یا خجالت یا اصرار بیش از حد) حاضر به همکاری شود، در دراز مدت، آسیب بیشتری به رابطه‌تان وارد خواهد شد. در مواجهه با چنین موقعیت‌هایی، با اعتماد به نفس به طرفتان بگویید که اگر نظرش عوض شد، به شما خبر دهد. حواستان باشد که آن شخص فقط یک درخواست ساده را رد کرده است نه خود شما را. به علاوه اجازه ندهید که چنین چیزی شما را از کمک گرفتن از سایرین هم باز دارد.
• هیچوقت از موضع پایین یا موضع بالا حرف نزنید. درخواست خود را با اعتماد به نفس کامل و در عین حال محترمانه مطرح کنید. سعی نکنید خود را نزد کسی که از او کمک می خواهید کوچک کنید. از طرف دیگر توجه داشته باشید که این یک درخواست است، نه یک دستور.

گاهی مراقبت از یک بیمار آن‌قدر وقت‌ ما را می‌گیرد که فراموش می‌کنیم خودمان هم بدنی داریم که اگر از آن مراقبت نکنیم، ضعیف و بیمار خواهد شد. مراقبت از بیمار، از طرفی نیازمند سلامت جسمی، توان بدنی، انرژی و از طرف دیگر نیازمند تمرکز، حوصله و آرامش است. برای حفظ و بهبود سلامتی جسمی و روحی آن لازم است اصول ساده‌ای را رعایت کنید که در این‌جا به بعضی از آنها اشاره می شود:

• تغذیه: اهمیت بسیار زیاد تغذیه در حفظ سلامت جسمی و روانی، بر کسی پوشیده نیست. اما کار سنگین مراقبت از بیمار ممکن است شما را به خوردن وعده‌های غذایی کمتر با حجم بیشتر سوق دهد. همچنین مراقبین تمایل بیشتری به مصرف غذاهای آماده نشان می‌دهند. مهم‌ترین نکته در تغذیه، داشتن برنامه است. بهتر است که غذای خود را در وعده‌های بیشتر با حجم کمتر تقسیم کنید. این کار از پرخوری پس از یک بازۀ گرسنگی جلوگیری می کند و به شما اجازه می دهد کنترل بهتری بر نوع غذایی که مصرف می‌کنید داشته باشید. در برنامه غذایی خود، انواع مواد غذایی را بگنجانید و البته سعی کنید مصرف چربی و قند‌های ساده را به حداقل برسانید. از قبل برای زمان‌هایی که مشغلۀ خیلی زیادی دارید، غذا تهیه کنید تا مجبور نشوید گرسنه بمانید یا غذای آماده و فست فود بخورید. همچنین دقت کنید که چیزهایی که می‌نوشید هم به اندازه آنچه می‌خورید اهمیت دارند. سعی کنید با دیگران غذا بخورید. این کار باعث می شود وعده‌های غذایی منظم‌تری داشته باشید و با حوصله غذا بخورید. می‌توانید از آن‌ها بخواهید در بهبود عادات غذایی به شما کمک کنند. به علاوه، در میان مشغله‌های مراقبت، این‌کار می تواند لذتِ بودن در کنار خانواده و دوستان را برای شما فراهم کند. اگر از بیماری‌های مربوط به تغذیه (مانند بیماری‌های گوارشی، عصبی ، متابولیک، کبدی و مانند آن) رنج می‌برید، برای درمان آن اقدام کنید. علاوه بر این‌ها، می‌توانید برای انجام مشاورۀ تغذیه به مکسا مراجعه کنید.
• فعالیت بدنی: شاید فکر کنید که هیچ زمانی برای ورزش کردن ندارید. یا اینکه سن شما برای ورزش کردن زیاد شده است. یا حتی نگران آسیب دیدن خود باشید. اما قرار نیست برای شرکت در المپیک پیشِ رو آماده شوید. انجام 20 دقیقه ورزش سبُک تا متوسط، برای حداقل 3 روز در هفته به شما کمک خواهد کرد تا استقامت، قدرت و انعطاف بدنی خود را افزایش دهید. این فعالیت بدنی می‌تواند راه رفتن، دوچرخه سواری، شنا، یا حتی کارهایی روزمره مانند جارو زدن و باغبانی باشد. فعالیت بدنی منظم باعث خواب بهتر، کاهش فشار و استرس عصبی، تنظیم هورمون ها و افزایش انرژی و تمرکز می‌شود. اگر نمی‌توانید زمانی را برای ورزش اختصاص دهید، آن‌را در زمان‌هایی کوتاه‌تر ولی با دفعات بیشتر انجام دهید. به دنبال فعالیت‌هایی بگردید که آن‌ها را دوست دارید و اگر بیمار می تواند و علاقه دارد، او را هم در فعالیت خودتان سهیم کنید.
• خواب مناسب: خوب خوابیدن تأثیر پر رنگی در کیفیت زندگی شما و در نتیجه کیفیت مراقبتی که ارائه می‌دهید دارد. اما کسانی که از یک بیمار مراقبت می کنند، ممکن است از مشکلاتی مانند خواب ناکافی، بی‌خوابی، از خواب پریدن‌های پیاپی و خواب آلودگی در طول روز رنج ببرند. منشاء این مشکلات ممکن است به هم ریختن برنامه زندگی، وجود نگرانی و مشغله فکری زیاد، نبودن کمک برای مراقبت در طول شب یا استمرار نیاز بیمار به مراقبت در طول شب باشد. بهتر است هر علامت یا مشکلی که باعث نگرانی شما در خصوص بیمار در طول شب می‌شود (مانند تغییرات وضع تنفس، درد، از خواب پریدن و...) را با تیم پزشکی او مطرح کنید. در اکثر موارد، تیم پزشکی برای این قبیل مشکلات راه حلی دارد. سعی کنید برای مراقبت در شب از دیگران کمک بگیرید. همچنین، تا جای ممکن، برای خواب خود برنامه منظمی داشته باشید و هر روز در ساعت معینی به رختخواب بروید. اگر ممکن است در اتاقی جدا از بیمار بخوابید. محل مناسب برای خواب باید کاملاً تاریک، اندکی سرد و تا حد امکان ساکت باشد. از رختخواب برای کار های دیگر مثل کتاب خواندن، غذا خوردن و تلویزیون دیدن استفاده نکنید. از مصرف مواد غذایی کافئین دار (چای، قهوه، نوشابه، کاکائو، شکلات)، دخانیات و الکل خودداری کنید. شب پرخوری نکنید و اگر می‌توانید، شام را چند ساعت قبل از خواب میل کنید. در طول روز، هر زمان که توانستید، کمی چرت بزنید اما در هنگام بعد از ظهر و عصر نخوابید، مگر این‌که قرار باشد در طول شب بیدار بمانید. سعی کنید قبل از این‌که زمان خواب فرا برسد به نگرانی‌ها و کارهایی که باید انجام دهید فکر کنید و حتی یک لیست کوچک از آن‌ها بنویسید تا در زمان خواب این‌طور افکار، شما را از استراحت باز ندارند. قبل از خواب، کاری را انجام دهید که شما را آرام می‌کند. مثلاً تماشای یک برنامه تلویزیونی، خواندن دعا، حرف زدن با یک نفر، خواندن چند صفحه کتاب، یا دوش گرفتن. وقتی احساس خواب آلودگی کردید، صبر نکنید تا ساعت خواب‌تان فرابرسد؛ به رختواب بروید. می‌توانید هر گونه اختلال خواب یا مشکلاتی که باعث به هم ریختن خواب شما یا بیمار می شود را با یک پزشک یا روانشناس در مکسا درمیان بگذارید.
• مراقبت پزشکی مداوم: به عنوان یک مراقب، در درجۀ اول باید پیشگیری از بیماری‌ها را در دستور کار خود قرار دهید. بیماری‌های روحی، افسردگی، بیماری‌های مربوط به تغذیه و گوارش، اختلالات خواب، کمر درد و ناراحتی های مفصلی از شایع‌ترین بیماری‌هایی هستند که مراقبین آن‌ها را تجربه می‌کنند. پس در مورد پیشگیری از آن‌ها اطلاع کسب کنید. از طرف دیگر، بسیاری از مراقبین، به بیماری‌های مزمن مانند دیابت، مشکلات قلبی، تنفسی، فشار خون، آرتروز و غیره مبتلا هستند که باید همزمان با مراقبت از بیمار، مراقبت‌های اختصاصی مربوط به خود را هم پیگیری کنند. شاید انجام این کار کمی سخت به نظر برسد اما همیشه در نظر داشته باشید که احتمال پیشرفت و وخیم شدن بیماری، وقتی به عنوان یک مراقب فعالیت می‌کنید بسیار بیشتر است.  مراقب علائم بیماری در بدن خود باشید و در صورت مشاهده علامت‌های بیماری، به پزشک مراجعه کنید تا ضمن تشخیص بیماری، هرچه زودتر درمان آن را شروع کنید. بطور منظم آزمایشات و چکاپ‌های لازم را انجام دهید تا از سلامت خود مطمئن شوید و در صورت بروز بیماری، آن‌ها را خیلی زود شناسایی و درمان کنید. اگر باید همراه با بیمار به مطب دکتر، درمانگاه یا بیمارستان مراجعه کنید، از این فرصت برای طرح مسائل پزشکی مربوط به خودتان هم استفاده کنید. مکسا هم با ارائه خدمات مشاوره تندرستی و کلاس‌های آموزش پیشگیری، آماده است به شما کمک کند تا ضمن دریافت آموزش‌های لازم، از یک مراقبت پزشکی مناسب بهره ببرید.

یکی از قابلیت‌های مهم، توانایی تشخیص این است که چه زمانی احساسات‌تان شما را کنترل می کنند (به جای این‌که شما آن‌ها را کنترل کنید). احساسات ما، پیام‌هایی دارند که باید به آن‌ها توجه کنیم. شاید گاهی ناراحت کننده و درد‌آور باشند، اما ابزاری هستند برای آن‌که بفهمیم چه چیزی در درون‌مان می‌گذرد.  حتی چیزهایی مثل احساس گناه، احساس خشم، یا احساس این‌که سرنوشت و تقدیر شما غیر منصفانه بوده است هم پیام‌های مهمی دارند. پس به آن‌ها توجه کنید و تدبیر درست را اتخاذ کنید.

مثلاً ممکن است از انجام کارهایی که همیشه دوستشان داشته‌اید، لذت نبرید؛ چرا که احساس درد و غمی تلخ بر همه خوشی‌ها و لذت‌هایتان سایه انداخته است . اگر چنین احساسی دارید، باید همین الآن به دنبال درمان افسردگی باشید – خصوصاً اگر افکاری مانند خودکشی در سر دارید. گام اول، صحبت کردن با یک پزشک است.

مراقبت از بیمار با احساسات زیادی همراه هستند که ممکن است بعضی‌شان خوب و لذت بخش و برخی دیگر سخت و تلخ باشند. اما ممکن است به دلایل زیر، یا بسیاری دلایل دیگر، احساسات ناراحت کننده در شما بیشتر شوند:

• شاید لازم است در شیوه و شرایط مراقبت‌تان از بیمار تجدید نظر کنید؛
• شاید استرس شما خیلی زیاد شده است؛
• شاید شما به کمک احتیاج دارید و باید از دیگران کمک بخواهید؛
• شاید شما سوگوار هستید.

اگر فکر می‌کنید برای حل این دست مشکلات یا شناسایی و کنترل احساسات خود، نیاز به کمک یا مشاوره دارید، می‌توانید با پزشکان و روانشناس‌های مکسا، قرار ملاقاتی ترتیب دهید.

بر اساس www.caregiver.org

 

منبع : مکسا

شنیدن خبر این‌که مبتلا به بیماری سرطان شده‌اید، خبر بسیار تکان‌دهنده‌ای برای شما و خانواده‌تان است.
اگرچه با سبک زندگی مدرن در قرن حاضر درصد ابتلا به این بیماری بیش از پیش شده است اما این را هم مدنظر داشته باشید که امروزه با پیشرفت علم تعداد بسیار زیادی از افراد مبتلا بهبود یافته و یا با وجود سرطان، برای سال‌های سال زندگی ‌می‌کنند. 

اما حالا باید چه کار کنید؟

ما در اینجا سعی ‌می‌کنیم شما را در مورد آنچه اتفاق خواهد افتاد و آنچه باید انجام دهید آگاه کنیم.

به احساسات‌تان فرصت بروز بدهید.

اجازه دهید که احساسات‌تان، همانطور که واقعاً هستند، بروز کنند. سعی نکنید با آن‌ها مقابله کنید یا پنهان‌شان کنید. ناراحت بودن، عصبانی بودن، سردرگم شدن و حتی احساس نا‌امیدی در این شرایط کاملاً طبیعی است. بنابراین با خودتان راحت باشید و هر آنچه که به شما کمک ‌می‌کند تا احساس‌تان بهتر شود را انجام دهید. کارهایی مانند گریه کردن، فریاد زدن، صحبت کردن با عزیزان‌تان، یا هر کار دیگر. بطور طبیعی، مدتی طول ‌می‌کشد تا حس امیدواری و اعتماد بنفس در شما شکل بگیرد. به محض این‌که درمان بیماری را آغاز کنید، بسیاری از این احساسات منفی خودبه‌خود از بین ‌می‌روند یا کم‌رنگ‌تر ‌می‌شوند.

برای این‌که بتوانید با این احساسات کنار بیایید، شاید انجام کار‌‌هایی مثل موارد زیر کمک‌تان کند:

· دعا کردن، حرف زدن با خدا و یا قرآن خواندن؛

· انجام کارهای هنری مانند نقاشی کشیدن، هنر‌‌های دستی، شعر خواندن، نواختن (یا حتی گوش دادن به) موسیقی؛

· انجام فعالیت‌‌های ورزشی، خصوصاً ورزش‌‌های آرامش بخش مثل یوگا و شنا کردن؛

· برقراری ارتباط با دوستان و آشنایان و کسانی که دوست‌شان دارید و درمیان گذاشتن شرایط و احساسات‌تان با آن‌ها؛

· نوشتن (نوشتن خاطرات روزانه، احساسات، نوشتن برای یک مجله، روزنامه یا سایت یا حتی نوشتن در صفحۀ اینستاگرام‌تان)؛

علاوه بر این‌ها، شما ‌می‌توانید با مراجعه به مکسا و تشکیل پرونده، از کمک و حمایت‌‌های متخصصان روانشناسی، روانپزشکی و مددکاری اجتماعی استفاده کنید.

از دیگران کمک بگیرید.

یکی از اولین کارهایی که باید انجام دهید، این است که برای خود به دنبال یک شبکۀ حمایتی از اطرافیان‌تان تشکیل دهید. شبکه‌ای شامل یک تیم درمانی و حامیان اجتماعی که به شما کمک ‌می‌کند سلامت جسمی، روانی و اجتماعی خود را بدست آورید و حفظ کنید. علاوه بر این، خانوادۀ شما، گروه دوستان‌تان، یا حتی یک همسایه یا همکار مهربان، بخش دیگر شبکۀ حمایتی شما را تشکیل ‌می‌دهند. هرگز از این‌که از دیگران کمک بخواهید خجالت نکشید. بسیاری از اطرافیان شما، خودشان دوست دارند به شما کمک کنند و از اینکه بدانند چه کمکی از دست‌شان بر ‌می‌آید حقیقتاٌ خوشحال خواهند شد.

اگر احساسات منفی شما (مثل دل‌شکستگی، افسردگی و تنهایی) به مرور زمان افزایش یافت، آن را با پزشک خود مطرح کنید و از او بخواهید شما را به روانشناس و یا مشاور ارجاع دهد.

همچنین برای مشاوره با روانشناسان و مشاوران متخصص در زمینۀ روانشناسی سرطان ‌می‌توانید به مکسا مراجعه کنید.

جزئیات نوع بیماری و گزینه‌‌های درمان خود را بشناسید.

مناسب‌ترین منبع برای بدست آوردن چنین اطلاعاتی پزشک‌تان است؛ اطلاعاتی مانند نوع و محل تومور، ابعاد تومور و میزان گسترش آن در بدن، میزان تهاجمی بودن آن، و اینکه تاکنون پخش شد یا نه. همچنین از پزشک خود بخواهید تا با شما در مورد روش‌‌های درمانی که ‌می‌تواند برای بیماری شما استفاده شود، احتمال موفقیت هر کدام از روش‌‌ها و عوارض جانبی احتمالی آن‌ها، با شما حرف بزند.

پس از کسب اطلاع از جزئیات بیماری و راه‌‌های درمانی آن، برای بدست آوردن شناخت بیشتر نسبت به بیماری خود، ‌می‌توانید از اینترنت کمک بگیرید. با این‌حال سایت‌‌های فارسی زبان کمی وجود دارند که اطلاعات علمی و قابل اعتمادی به شما ارائه ‌دهند. بنابراین اگر با زبان انگلیسی آشنایی دارید، به جستجو در اطلاعات مراکز معتبر و مقالات انگلیسی زبان بپردازید. هرگز به اطلاعات منتشر شده در شبکه‌‌های اجتماعی مانند اینستاگرام و تلگرام اعتماد نکنید. همچنین تالار‌‌های گفتگوی غیر تخصصی، سایت‌‌های پر از تبلیغات و حتی سایت‌‌های خبری نیز منابع خوبی برای بدست آوردن اطلاعات مورد نیاز شما نیستند.

مراقب باشید که آمار مربوط به سرطان‌‌ها یا گفته‌‌های دیگران، شما را به اشتباه نیندازد. روند بیماری، نوع درمان و میزان پاسخ‌دهی به درمان، از فردی تا فرد دیگر، بسیار متفاوت است و به عوامل خیلی زیادی بستگی دارد. بنابراین حتی آمار مربوط به سرطانی که شما به آن مبتلا شده‌اید، یا تجربۀ دیگران از مواجهه با این نوع سرطان، لزوماً با آنچه شما تجربه خواهید کرد منطبق نیست.

آگاهانه تصمیم بگیرید.

 

از پزشک‌تان بخواهید که اگر امکان انتخاب از میان چند گزینۀ درمانی وجود دارد، آنها را به شما معرفی کرده و هریک را توضیح دهد. برای آغاز درمان عجله نکنید. به دنبال یک پزشک خوب و حاذق بگردید. پزشکی که تجربۀ خوبی در درمان سرطان‌‌های مشابه بیماری شما داشته باشد و نرخ موفقیت بالاتری نسبت به دیگر همکاران خود داشته باشد. در عین حال باید مراقب باشید که در این موقعیت حساس، وقت‌تان را اتلاف نکنید.

دکتری را انتخاب کنید که خوش اخلاق باشد، برای شما وقت کافی بگذارد، به شما اطلاعات بدهد و خودتان را هم در روند درمان دخیل کند. درمان سرطان فرآیندی زمان‌بر و پر استرس است؛ بنابراین لازم است پزشک‌تان بتواند در شرایط مختلف، علاوه بر درمان، به آرامش شما نیز کمک کند.

بهتر است پس از دریافت اولین نظریۀ پزشکی (در خصوص تشخیص یا انتخاب درمان)، به دنبال تأیید آن از سوی یک پزشک دیگر هم بروید تا از صحت تشخیص و شیوۀ درمانی انتخاب شده و انطباق نظر متخصصان با هم اطمینان یابید. با این‌حال وسواس به خرج ندهید. وقتی نظر 2 پزشک متخصص بر هم منطبق است، لازم نیست به پزشکان متعدد مراجعه کنید.

مدافع خودتان باشید. اگر چیزی از نظر شما نا‌به‌جا، غیر‌منطقی یا پیچیده به نظر ‌می‌رسد، از دکتر بخواهید اطلاعاتی واضح و شفاف به شما ارائه دهد.

با یک همراه به مطب یا بیمارستان بروید.

از آنجا که در هر جلسۀ ویزیت، اطلاعات و دستور‌العمل‌‌های زیادی به شما ارائه ‌می‌شود، لازم است یک نفر دیگر را هم به همراه خود ببرید تا در به خاطر سپردن اطلاعات، نوشتن نکات مهم و حمایت از شما، به شما کمک کند. به علاوه حضور یک فرد دیگر باعث ‌می‌شود که کمتر احساس تنهایی کنید.

روابط اجتماعی‌تان را حفظ کنید و گسترش دهید.

 

برای این‌که بتوانید سرطان را شکست دهید، لازم است قوی بمانید. بنابراین علاوه بر سلامت جسمی، لازم است سلامت روانی و اجتماعی خود را نیز حفظ کنید. پس اجازه ندهید که بیماری باعث گوشه‌گیر شدن‌تان شود. شاید خانواده و دوستان، گاهی، با پرسیدن سوالات زیاد یا دادن نظرات نابه‌جا مایۀ ناراحتی یا سردگمی شما شوند، اما از آنجا که آن‌‌ها شما را دوست دارند، همیشه ‌می‌توانید روی حمایت آن‌ها حساب کنید. با آن‌‌ها رو راست باشید و انتظارات‌تان را به آن‌‌ها بگویید. به علاوه به آن‌‌ها بگویید که چقدر دوست‌شان دارید و این‌که کمک‌شان چقدر برای‌تان مفید است.

اگر برای برقراری با هریک از اطرافیان‌تان – خواه با تیم درمانی یا با خانواده‌تان - دچار مشکل هستید، یک مددکار اجتماعی یا یک روانشناس ‌می‌تواند به بهبود روابط‌‌‌تان کمک کند. اگر به چنین افرادی دسترسی ندارید، ممکن است افراد واسطۀ دیگری بتوانند به اصلاح روابط شما کمک کنند. مددکاران اجتماعی و روانشناسان مکسا نیز آمادۀ تسهیل ارتباط بین شما و اطرافیان‌تان هستند.

علاوه بر حفظ ارتباطات  قبلی، خوب است که روابط اجتماعی جدیدی نیز برقرار کنید. افرادی که شرایطی مانند شما را قبلاً تجربه کرده‌اند یا هم اکنون با آن روبرو هستند، ‌می‌توانند گزینه‌‌های خوبی باشند. برنامه‌‌های گروه درمانی این فرصت را در اختیار شما قرار ‌می‌دهد که با بیمارانی با شرایط نسبتاً مشابه به شرایط خودتان، زیر نظر یک روانشناس، ارتباط برقرار کنید.

برنامه‌‌های گروه درمانی مکسا به‌طور منظم تشکیل ‌می‌شود و به شما اجازه ‌می‌دهد تا با گروه بیماران مشابه خودتان در طول برنامۀ گروه درمانی آشنا شوید. علاوه بر این، یکی از اهداف اردو‌‌های مکسا نیز کمک به برقراری چنین ارتباطی میان شما، دیگر بیماران و کادر درمانی ‌است.

خوب غذا بخورید و ورزش کنید.

 

برای مبارزه با بیماری، ‌باید جسم خودتان را تقویت کنید. خوردن غذاهای مقوی، بدن شما را تقویت خواهد کرد. شما می‌توانید برای تعیین رژیم غذایی مناسب با شرایط بیماری‌تان، با مشاوران  تغذیۀ مکسا مشورت کنید. از طرف دیگر، انجام فعالیت‌های بدنی، به بدن شما کمک خواهد کرد که با سرطان مقابله کند و به درمان، بهتر پاسخ دهد. لازم نیست یک برنامۀ منظم ورزشی برای خودتان تدوین کنید؛ تنها کافیست هرگاه حوصله داشتید، به اندازه‌ای که برای‌تان راحت است ورزش کنید. ت

آرام بمانید.

کسب آرامش ‌می‌تواند سلامت روح و روان شما را ارتقاء دهد تا با بیماری و درمان آن بهتر کنار بیایید. برای کسب آرامش راه‌‌های مختلفی وجود دارد. دعا کردن، قرآن خواندن، قدم زدن یا انجام یوگا، مثال‌‌هایی از این کار‌‌ها هستند که سطح فشار روانی وارد بر شما را کم می‌کنند. به علاوه شاید صحبت کردن با یک روحانی یا مشاور معنوی بتواند به کسب آرامش و رفع خیلی از اضطراب‌‌های‌تان کمک کند. برای این منظور ‌می‌توانید با مراقبین معنوی مکسا صحبت کنید. علاوه بر این، حمایت عاطفی از سوی نزدیکان‌تان و کمک یک روانشناس، به سلامت روان شما کمک خواهد کرد. برای مشاوره با روانشناسان کارآزموده در زمینۀ سرطان، ‌می‌توانید به مکسا مراجعه کنید.

مکسا چه‌کاری برای من انجام می‌دهد؟

‌کار ما در مکسا، مراقبت از شما و خانوادۀ شما در طول این مسیر است. ما خیلی خوب می دانیم که وقتی متوجه شدید سرطان دارید چقدر برایتان سخت بوده. ما از همین لحظه در کنارتان هستیم. فقط کافی است با مکسا تماس بگیرید تا برای‌تان توضیح بدهیم که چه کمکی از دست ما بر می آید.

ضمنا، همۀ خدمات ما رایگان هستد.

‌

* ریسک ابتلای یک فرد در طی 75 سال زندگی برای افراد ایرانی مقیم ایران که در سال 2012 در قید حیات بوده‌اند.

** بر مبنای نرخ بقای 5 سالۀ مبتلایان به 18 نوع سرطان در 71 کشور جهان بین سال های 2000 تا 2014 و بر مبنای نسبت مرگ و میر  ناشی از سرطان به نرخ بروز سرطان در ایران.

نوشته شده بر اساس:

Iran Cancer Statistics in 2012 and Projection of Cancer Incidence by 2035, BCCR, 2017; 9(3): 3-22

Global surveillance of trends in cancer survival 2000–14, Lancet 2018; 391: 1023–75

Cancer incidence in Iran in 2014: Results of the Iranian National Populationbased Cancer Registry, Cancer Epidemiology, 2019, 50–58

Canadian Cancer society – Newly Diagnosed

Mayo clinic - Cancer diagnosis? Advice for dealing with what comes next

اگر یک نفر در خانوادۀ شما به سرطان مبتلا شده باشد، خیلی زود ممکن است نگرانی هایی شبیه به این به سراغ شما بیاید که «آیا من و دیگر اعضای خانواده‌ام هم در معرض ابتلا به سرطان قرار داریم؟» یا اینکه «آیا سرطان ارثی است؟» و یا «چه چیزی می‌تواند از ابتلای بقیه به سرطان جلوگیری کند؟» یا حتی اینکه «آیا این بیماری واگیر دار است؟». ما، در مکسا، خیلی خوب این نگرانی‌ها را درک می کنیم و البته راه حل‌های خوبی هم برای پاسخ به آن‌ها داریم.

آموختن دربارۀ ماهیت سرطان و اینکه چطور به وجود می‌آید، می‌تواند نقش مهمی در کاستن از این نگرانی‌ها ایفا کند. با در پیش گرفتن سبک زندگی سالم و شناختن و دوری کردن از عواملی که ممکن است احتمال ابتلا به سرطان را بیشتر کند، می‌توانیم از ایجاد بسیاری از موارد این بیماری پیشگیری

کنیم. البته هنوز بخشی از سرطان‌ها علت مشخصی ندارند یا به خاطر عواملی - مانند افزایش سن - به وجود می‌آیند که دوری از آن‌ها اجتناب ناپذیر است. از این رو، در کنار پیشگیری، انجام آزمایشات دوره‌ای (که اصطلاحاً به آن‌ها غربالگری گفته می‌شود) و تلاش برای تشخیص زود هنگام سرطان، از مهم‌ترین راه‌های مقابله با سرطان است. اما از طرف دیگر، با گسترش شایعات،  مطالب غیر علمی و توصیه‌های غیر قابل اعتماد - که باعث ایجاد نگرانی و سر درگمی در افراد جامعه می‌شود - لزوم وجود منابع قابل اعتماد برای به دست آوردن چنین اطلاعاتی بیش از قبل احساس می‌شود. مکسا با ارائۀ خدماتی مانند مشاورۀ پیشگیری، هدفِ آگاهی بخشیِ علمی را در خصوص سرطان و راه‌های مقابله با آن دنبال می‌کند. ما در مکسا تلاش می‌کنیم که اطلاع رسانی در خصوص پیشگیری از سرطان را، نه تنها برای خانواده‌هایی که عضوی از آن‌ها این بیماری را تجربه کرده است، بلکه به تمام سطح جامعه گسترش دهیم.

 در سوی دیگر، در حالی‌که تنها 5 الی 10 درصد از موارد ابتلا به سرطان جنبۀ ارثی دارد، می توان با انجام مشاوره ژنتیک، خانواده‌هایی که احتمال ابتلای‌شان به سرطان، نسبت به دیگر افراد جامعه بیشتر است را شناسایی و با انجام مداخلات پزشکی، ریسک ابتلای آن‌ها را تا حد بسیار زیادی کاهش داد. در مشاوره ژنتیک، پس از دریافت اطلاعات و سوابق دقیق هر خانواده، ممکن است آزمایشاتی تجویز شود که به کمک آن، می توان ژن آسیب دیده (ژنی که می‌تواند در آینده باعث ایجاد سرطان شود) را تعیین نموده و مشخص کرد که در کدامین اعضای خانواده وجود دارد. این اطلاعات، به پزشک کمک می کند که لزوم و نوع مداخلات پیشگیرانه را معین کرده و افراد حاملِ جهش را به  متخصصْ معرفی کند. مکسا، ارائه مشاوره ژنتیکِ تخصصی سرطان را، بخشی از رسالت خود در حمایت از خانوادۀ افراد مبتلا به سرطان می‌داند.

منبع : مکسا

«مراقبت های پایان زندگی» بخشی از «مراقبت‌ های حمایتی و تسکینی» است. مراقبت‌ های حمایتی و تسکینی ممکن است در هر مرحله از فرآیند درمان ارائه شود. در حالی‌که مراقبت های پایان زندگی، فقط برای بیمارانی که سرطان آن‌ها پیشرفته است و انتظار می‌رود که شش ماه و یا کمتر زندگی کنند، ارائه می‌شود. این مراقبت‌ها با هدف ارتقا یا حفظ کیفیت زندگی در واپسین روزهای حیات و فراهم کردن شرایط برای مرگِ با عزت انجام می‌پذیرد.

 

این مراقبت‌ها، با کنترل درد و دیگر علائم جسمی، ایجاد فضای آرامش روانی، پاسخ به چالش‌‌های معنوی و کمک به حل مسائل اجتماعی پیرامون بیمار و و خانواده، تلاش می‌کند تا یک مرگ راحت و یک پایان خوش را برای بیمار فراهم آورد. همچنین پس از فوت بیمار، خانواده را در گذار از سوگِ عزیزِ از دست رفته و بازگشت به شرایط طبیعی زندگی یاری می‌رساند.

ما، در مکسا، مرگ در آرامش را کامل کنندۀ زندگی با عزت می‌دانیم. مکسا مراقبت‌‌های انتهای حیات را بصورت رایگان، توسط تیم‌‌های تخصصی مراقبت در منزل ارائه می‌دهد.

مراقبت های پایان زندگی از چه وقت آغاز می‌شود؟

مراقبت‌های پایان زندگی، بر خلاف مراقبت‌هایی که در سایر مراحل بیماری انجام می‌شوند، زمانی آغاز می‌شود که درمان علاجی کاملاً متوقف شده باشد.

مراقبت های پایان زندگی کجا انجام می‌شود؟

از آنجا که یکی از دغدغه‌‌های اصلی بیماران، در این شرایط، حضور در خانه و بهره‌مندی از حمایت عاطفی نزدیکان است، از مناسب ترین شیوه‌‌های انجام چنین خدماتی، ارائۀ آن در منزل خودِ بیمار است که توسط تیم‌‌های تخصصی مراقبت در منزل فراهم می‌شود. در بسیاری از کشور‌های پیشرفته، مراقبت‌های پایان عمر در نقاهتخانه (هاسپیس) انجام می‌شود.

چه کسانی مراقبت های پایان زندگی را ارائه می‌کنند؟

افرادی با تخصص‌های مختلف برای مراقبت‌‌های پایان عمر با هم همکاری می‌کنند. این افراد شامل پزشک، پرستار روانشناس، مددکار اجتماعی و مراقب معنوی است که در صورت نیاز، افرادی از دیگر تخصص‌ها نیز به این تیم کمک می‌کنند.

علاوه بر تیم تخصصی، بیمار و خانوادۀ او نیز عضوی از تیم مراقبتی به حساب می‌آیند. آن ها بسیاری از تصمیم گیری‌های حیاتی را بر عهده دارند. به‌علاوه، هم در حمایت روانی و عاطفی بیمار و هم در پرستاری از او، پررنگ‌ترین نقش را ایفا می‌کنند.

مراقبت های پایان زندگی شامل چه خدماتی می‌شود؟

مراقبت های پایان زندگی، بخشی از مراقبت های حمایتی و تسکینی است که به طور تخصصی به مراقبت از بیمارانی می‌پردازد که بیماری آن‌ها پیشرفت کرده و به آخر عمر خود نزدیک می‌شوند. هدف این خدمات، کاهش علائم و عوارضی است که زندگی بیمار و خانواده‌اش را تحت تاثیر قرار داده است. عوارضی که ممکن است جسمی، روحی، و یا اجتماعی باشند.

جلسات خانوادگی

مراقبت از کسی که به بیماری پیشرفته مبتلاست، کار بسیار دشواری است. مراقبین بیمار و اطرافیان او از سویی تحت فشار روانی و عاطفی قرار دارند و از طرف دیگر برای مراقبت از بیمار به آموزش نیاز دارند. جلسات مراقبت از خانواده به عنوان بخشی از مراقبت های پایان زندگی وظیفۀ پاسخ به این نیاز را بر عهده دارد.

طی جلسات مراقبت خانواده، وضعیت بیمار به اطلاع خانواده می‌رسد. این جلسات آن‌ها را برای آنچه که در آینده اتفاق خواهد افتاد آماده می‌کند و در مواقع حساس و ضروری به خانواده در گرفتن تصمیم‌های مهم کمک می‌کند. در این جلسات روانشناس با همکاری پزشک، به حمایت عاطفی و روانی از خانواده می‌پردازد.

از طرف دیگر، جلسات آموزش به خانواده، شیوۀ درست مراقبت از بیمار، ارتباط با بیمار، مراقبت از خود و ارتباط با دیگر اعضای خانواده در طول بحران را می‌آموزد.

مدیریت فرآیند‌های مراقبتی

مرکز راهنمایی و پاسخگویی، در طول برنامۀ مراقبتی، بیمار را به صورت شبانه روزی تحت نظر دارد و آماده است تا در هر زمان راهنمایی‌ها یا اقدامات عملی لازم را به بیمار و خانواده ارائه دهد. یک هماهنگ کننده همیشه شرایط بیمار را زیر نظر دارد و  هرگاه به خدمتی نیاز داشته باشد تیم مراقبتی را برای کمک به بیمار هماهنگ می‌کند. وجود این مراقبت‌ها به بیماران و مراقبان آن‌ها اطمینان می‌دهد که تنها نیستند و می‌توانند هر زمانی کمک بگیرند.

مراقبت‌های قبل از مرگ

بیمار و خانواده در آخرین مراحل عمر با چالش‌های گوناگونی مواجه می‌شوند. اطمینان از آسایش جسمی بیمار و آرامش روانی و معنوی او، دادن اخبار ناگوار و آماده کردن بیمار و خانواده برای آینده و مسائل حقوقی مانند ارث و حضانت، از جمله این چالش‌ها هستند. تخصص‌های مختلف در مراقبت های پایان زندگی برای حل این چالش‌ها و اطمینان از اینکه بیمار و خانوادۀ او در تمام مسیر، در آسایش به سر می‌برند تلاش می‌کنند.

مراقبت سوگ

مرگ، فرآیند پیچیده ایست که اطرافیان و باز ماندگان بیمار را با تنش عاطفی شدیدی روبرو می‌کند.  کمک به عبور بازماندگان از این دورۀ سخت و کوشش برای کم کردن دغدغه‌های آن‌ها از وظایف مراقبت‌های آخر زندگی است. این مراقبت‌ها بیشتر شامل حمایت روانی، عاطفی، اجتماعی و معنوی از بازماندگان بیمار است. فراهم کردن چنین حمایت‌هایی بر عهدۀ روانشناس، مراقب معنوی و مددکار اجتماعی قرار دارد. به‌علاوه، آن‌ها در صورت نیاز، بازماندگان سوگوار را به دیگر مراکز تخصصی ارجاع می‌دهند.

حمایت از بازماندگان

مراقبت‌های پایان زندگی خدماتی را با هدف کم کردن دغدغه‌های بازماندگان انجام می‌دهد. این خدمات ممکن است شامل کارهایی مثل معاینۀ متوفی، صدور گواهی فوت و تسهیل در امور کفن و دفن باشد.

نوشته شده بر اساس:

THE ASCO ANSWERS Palliative Care

تیم مراقبت‌های حمایتی و تسکینی، یک تیم چند رشته‌ای است. یعنی از آنجا که در زمینه‌های مختلف جسمی، روانی، عاطفی، معنوی و اجتماعی از بیماران و خانوادۀ آن‌ها حمایت می‌کند، متخصصان زیادی برای ارائۀ این خدمات با هم همکاری می کنند.

هرچند خیلی وقت‌ها، این خدمات توسط تیم اصلی درمان، شامل متخصص سرطان (انکولوژیست) و پرستاران ارائه می‌شود. اما این تیم قادر به پاسخ‌گویی تمامی نیازهای بیمار نیستند. از طرف دیگر، متخصصین و تیم مراقبت های حمایتی و تسکینی نیز جایگزین متخصص سرطان (انکولوژیست) و تیم معالج شما نیستند؛ بلکه این دو گروه با همکاریِ هم، تلاش می کنند تا با برآوردن نیازها و خواسته‌های شما، سلامت و آرامش‌تان را تأمین کنند.

کسانی که در ارائۀ مراقبت‌های حمایتی و تسکینی نقش دارند را می توان به پنج گروه اصلی تقسیم کرد:

• تیم طب تسکینی؛
• تیم بازتوانی فیزیکی و توانبخشی؛
• تیم مراقبت‌های روانی - اجتماعی - معنوی؛
• تیم مشاورۀ ژنتیک و پیشگیری؛
• تیم پشتیبانی و اداری.

تیم طب تسکینی

اعضای تیم طب تسکینی شامل پزشک طب تسکینی، متخصص خون و سرطان (انکولوژیست)، متخصص جراحی، متخصص بیهوشی، متخصص روانپزشکی، پرستارانِ طب تسکینی و دیگر پرستاران با تخصص‌های خاص می‌شود. ممکن است در صورت نیاز، افراد دیگری نیز با تخصص‌های گوناگون (مانند طب اورژانس و رادیولوژی) به این تیم اضافه شوند.

 متخصص خون و سرطان (انکولوژیست)

اُنکولوژیست پزشکِ متخصص در درمان سرطان (و همچنین بیماری‌های خونی) می‌باشد. معمولاً انکولوژیست، مدیریت تیم درمانی را بر عهده دارد. او مسئول تعیین روش درمان، نوع داروها، میزان آن‌ها و برنامۀ درمانی شماست. همچنین ممکن است در مورد روند درمانی شما با دیگر متخصصان و بالینگران مشاوره کند یا شما را به آن‌ها ارجاع دهد.

پزشک طب تسکینی

پزشک طب تسکینی؛ ممکن است یک فوق تخصص یا فلوشیپ طب تسکینی و یا پزشک عمومی یا متخصص بیماری‌های داخلی باشد که دوره‌های تخصصی طب تسکینی و کنترل علائم و عوارض را گذرانده و در این زمینه مهارت کسب کرده است. وظیفۀ پزشک طب تسکینی در تیم مراقبتی و درمانی، ارزیابی مداوم شما، تعیین مراقبت‌های مورد نیاز، برنامه‌ریزی برای ارائۀ مراقبت های حمایتی و تسکینی و کمک به بهبود علائم و عوارض جانبی شماست. او در صورت نیاز، شما را برای دریافت خدمات گوناگون تسکینی، به بخش های مختلف ارجاع دهد. 

پرستاران طب تسکینی و دیگر پرستاران با تخصص‌های خاص

پرستاران طب تسکینی، به مدیریت علائم آزار دهنده کمک می کنند. از میان اعضای تیم، معمولاً پرستاران، ارتباط نزدیک‌تری با بیمار دارند و بنابراین یکی از رابط‌های اصلی شما، با بقیۀ اعضای تیم مراقبتی هستند. اگر شما خدمات طب تسکینی را در منزل دریافت می کنید، پرستاران بطور منظم شما را برای کنترل علائم‌تان ویزیت کرده و مطمئن می‌شوند که نیاز‌های شما برآورده می‌شود. بعضی از پرستاران دارای تخصص‌هایی خاص؛ مانند درمان زخم بستر هستند.

بازتوانی و توانبخشی فیزیکی

فیزیوتراپ، کاردرمانگر

فیزیوتراپ، بیمار را برای حفظ توان حرکتی و ارتقای آن کمک می کند. وظیفۀ فیزیوتراپ، تدوین برنامه‌های ورزشی برای حفظ و بهبود قدرت جسمانی شما در طول و بعد از پایان دورۀ درمان است.

کاردرمانگر (کاردرمان) بر بهبود توانایی بیمار برای انجام کارهای روزانه و خصوصاً در قسمت حرکات بالاتنه تمرکز دارد، تا به او در عدم وابستگی به دیگران و حفظ استقلال خود برای کارهای روزمره‌اش کمک کند.

لنفوتراپیست

بعضی انواع سرطان‌ها و جراحی‌هایی که با هدفِ درمان، انجام می‌شوند، باعث می شوند که مایع لنف در اندام‌هایی مانند دست و پا تجمع کند. تجمع لنف باعث مُتورم شدن اندام می‌شود و باعث می‌شود بیمار نتواند به راحتی از آن اندام استفاده کند. لنفوتراپیست با انجام ماساژهای تخصصی و آموزش بعضی تمرینات، به بیمارانی که مایع لنف در اندام‌های مختلف ایشان تجمع کرده (به اصطلاح دچار لنفْ اِدِم شده‌اند)، کمک می‌کند تا شرایط طبیعی جسمی خودشان را به‌دست آورند.

مشاور تغذیه

مشاور تغذیه برای تدوین یک رژیم غذاییِ اختصاصی، متناسب با شرایط بیماری و نیاز‌هایتان به شما کمک می‌کند. همچنین او می‌تواند شما را در زمینه چالش‌های تغذیه‌ای مانند تهوع و کاهش اشتها کمک کند. مشاور تغذیه، در خصوص مصرف مکمل‌ها نیز، شما را راهنمایی می‌کند.

تیم مراقبت‌های روانی - اجتماعی - معنوی

اعضای تیم مراقبت‌های روانی - اجتماعی، کسانی هستند که به شما برای حفظ و به‌دست آوردن سلامت روانی، عاطفی، اجتماعی و معنوی کمک می کنند. کلیدی‌ترین اعضای این تیم، روانشناس، مددکار اجتماعی و مراقب معنوی هستند.

روانپزشک

قرار گرفتن در شرایط سخت بیماری، می تواند باعث ایجاد فشار‌های روانی و ایجاد برخی بیماری‌های روانی شود. از طرف دیگر، بعضی سرطان‌ها یا روش‌های درمانی، بر روی عملکرد دستگاه عصبی تاثیر می‌گذارند. این اثرات ممکن است خود را به صورت تغییر در خُلق، مشکلات شناختی یا دیگر اختلالات عصبی نشان دهد. به علاوه ممکن است کسی از قبل به بیماری‌های روانی دچار باشد. معمولاً روبرو شدن با شرایط استرس آور که در پی ابتلا و درمان سرطان به وجود می‌آید، می‌تواند موجب تشدیدِ بیماری‌های روانی قبلی بشود. روانپزشکان، ضمن تشخیص این مشکلات، با انجام مشاوره، روان درمانی و یا تجویز دارو، سعی می‌کنند این اختلالات عملکردی را درمان کنند.

روانشناس

روانشناس (خصوصاً روانشناسِ سرطان)، در سراسر دورۀ بیماری، از زمان تشخیص، دورۀ درمان و حتی پس از آن، بیمار و خانواده‌اش را در مواجهه با چالش‌های روانی و عاطفی همراهی می‌کند و به ایشان برای انطباق یافتن با شرایط بیماری، کمک می‌رساند. او بیمار را برای برقراری ارتباطی بهتر با خانواده، تیم مراقبتی و دیگر اطرافیان‌شان یاری می‌کند. روان‌شناسان، همچنین به اعضای خانواده، در روبرو شدن با سوگ عزیزان خود و گذر از این دوران کمک می کنند.

روانشناس کودکان

این افراد، در زمینۀ کمک به کودکان تخصص دارند. آنها به کمک دانش تخصصی خود در زمینۀ کودکان، به آنها کمک می کنند، با شرایط مربوط به بیماری و دورۀ درمان بهتر کنار بیایند. آنها همچنین به کودکانی که پدر، مادر یا خواهر و برادرشان بیمار شده‌اند، در طول این تجربه کمک می کنند.

مددکار اجتماعی

مددکار اجتماعی برای حفظ و بهبود منزلت و رفاه اجتماعیِ شما، به شکل‌های مختلف تلاش می‌کند. بررسی نیازهای گوناگون، مشاوره دادن، معرفی شما به نهادهای حمایتی، کمک به حل مسائل خانواده و حمایت از بیمار در چالش‌های معیشتی، حقوقی و امثال آن، مثال‌هایی از این تلاش‌هاست.

مراقب معنوی

مراقب معنوی، آموزش دیده است که به نگرانی‌های بیمار و خانوادۀ او، به‌خصوص در مورد مفاهیمی مانند «بودن»، اختیار، مرگ، بازتاب اعمال، خیر و شر، ثواب و گناه، سرنوشت انسان و مانند آنها و همچنین سوالات و ابهامات شرعی پاسخ دهد. مراقب معنوی یک کارشناس آشنا با مسائل معنوی-مذهبی و همچنین امور روان‌شناختی است. 

مشاوره ژنتیک و پیشگیری

مشاوره ژنتیک، معمولا در خدمات مرسوم مراقبت های حمایتی و تسکینی طبقه بندی نمی‌شود. اما یک مشاور ژنتیک می‌تواند نقش قابل توجهی را در کاهش نگرانی خانوادۀ بیمار ایفا کند. مشاور ژنتیک به نگرانی‌های اعضای خانوادۀ بیمار در مورد ابتلای خودشان به سرطان، بر مبنای شواهد علمی پاسخ می‌دهد.

کارشناس ژنتیک

کارشناس ژنتیک با بررسی سابقۀ خانوادگی شما برای انواع بیماری‌ها، از جمله سرطان، ریسک شما را برای ابتلا به آنها ارزیابی می‌کند و در صورت نیاز شما را به متخصص ژنتیک ارجاع می‌دهد.

متخصص ژنتیک

متخصص ژنتیک بر اساس میزان ریسک شما، نیاز به آزمایش ژنتیک و نوع آزمایش را تعیین می‌کند. پس از انجام آزمایش متخصص ژنتیک با بررسی نتیجۀ آزمایش اقدامات بعدی را که باید برای پیشگیری از ابتلای اعضای خانواده به سرطان انجام دهید تعیین می کند.

تیم پشتیبانی و اداری

شاید شما هیچ گاه اعضای تیم پشتیبانی و اداری را نبینید؛ اما آن‌ها کسانی هستند که به دیگر تیم‌ها کمک می کنند تا بتوانند به شما خدمات خوبی را ارائه دهند. 

مسئول پذیرش

وقتی برای دریافت یک خدمت یا برای تشکیل پرونده به مکسا مراجعه می‌کنید، اولین کسی که با او روبرو می‌شوید، مسئول پذیرش است. مسئول پذیرش شما را در مورد انواع خدمات راهنمایی می‌کند و به سوالات مختلف شما پاسخ می‌دهد. او ارتباط شما را با ارائه دهندگانِ خدماتِ مختلف برنامه‌ریزی کرده، به شما نوبت می‌دهد و برای هماهنگی قرارهایتان با شما تماس می‌گیرد.

بایگان

بایگان‌ها اطلاعات گوناگون مربوط به شما را ثبت می کنند تا کسانی که به شما خدمت ارائه می دهند، هر بار بتوانند به آخرین اطلاعات مربوط به شما دسترسی داشته باشند. این اطلاعات در عین اینکه خیلی دقیق ثبت می‌شوند اما به لحاظ امنیتی غیر‌قابل نفوذ هستند. به علاوه برای رعایت حریم خصوصی شما، هر کس تنها به مقداری از اطلاعات که به آن نیاز دارد دسترسی دارد.

مسئول پشتیبانی و اجرایی

مسئول پشتیبانی وظیفۀ هماهنگ کردن تمامی افرادی که به نوعی در فرآیند مراقبت از شما دخیل هستند را بر عهده دارد. این وظیفه ممکن است بین چند نفر تقسیم شود یا توسط یک نفر انجام شود. ممکن است در بعضی مراکز او را مسئول هماهنگی یا مدیر اجرایی هم بنامند.

مسئول فنی

مسئول فنی وظیفۀ بررسی عملکرد همۀ کسانی را بر عهده دارد که در فرآیند مراقبت از شما، مشارکت می کنند. او رفتار حرفه‌ای، تسلط علمی و اخلاق‌مداری اعضای تیم حمایتی و تسکینی را بطور مستمر ارزیابی می‌کند و در قبال آن پاسخ‌گوست. مسئول فنی مسئولیت رسیدگی به شکایات بیمار و خانواده را هم بر عهده دارد.

داوطلبان

بسیاری از برنامه‌های مراقبتی توسط داوطلبان اجرا می‌شود. داوطلبان برای کارهای مختلفی آموزش دیده‌اند. آنها معمولاً کارهای ساده‌ای مثل انجام نظرسنجی از شما را انجام می‌دهند. با این حال بعضی از آنها با توجه به تخصص و مهارت خود، خدماتی تخصصی مانند مراقبت‌های پزشکی ، پرستاری، انواع مشاوره، یا تهیه و تدوین مطالب آموزشی را بر عهده دارند.

منبع : مکسا

 

سازمان جهانی بهداشت، مدیریت سرطان را شامل 4 بخش اصلی می‌داند: 1. پیشگیری، 2. غربالگری و تشخیص زودهنگام، 3. درمان و 4. مراقبت های حمایتی و تسکینی

 در ایران، از میان بخش‌های گوناگون مدیریت بیماری سرطان، مراقبت ‌های حمایتی و تسکینی کمتر مورد توجه قرار گرفته است. این یعنی بیماران مبتلا به سرطان، قبل از آغاز درمان، در طول درمان، پس از بهبودی و حتی در صورت پیشرفت بیماری در فاز انتهای حیات، از حمایت پزشکی، روحی، معنوی و اجتماعی استانداردی بهره نمی‌برند.

در حالی‌که هدف اصلی برنامۀ درمانی، از بین بردن علت بیماری و علاج آن است، مراقبت های حمایتی و تسکینی به تسکین علامت‌ها و کنترل عوارضی می‌پردازد که بیمار مبتلا به سرطان با آن‌ها روبرو می‌شود.

مکسا اولین و بزرگترین ارائه دهندۀ مراقبت های حمایتی و تسکینی در ایران است که تمامی خدمات خود را برای همۀ بیماران بصورت رایگان ارائه می‌دهد. 

مراقبت های حمایتی و تسکینی چیست؟

ابتلا به سرطان، معمولاً با بروز علائمی مانند درد، تهوع و خستگی شدید همراه است و هرگونه درمان برای سرطان، ممکن است باعث عوارض جانبی شود. یکی از مهم‌ترین خدمات مورد نیاز بیماران مبتلا به سرطان، جدا از نوع سرطانی که به آن مبتلا هستند، پیشگیری کردن از بروز و تسکین دادن این علائم و عوارض جانبی‌ست.

چنین خدماتی، به بیمار و خانوادۀ او کمک می‌کند که از زمان تشخیص، در طول درمان و پس از آن، تا حد ممکن راحت تر باشند و از کیفیت زندگی بالایی بهره ببرند؛ خدماتی که به آن‌ها مراقبت های حمایتی و تسکینی می‌گوییم.

مراقبت های حمایتی و تسکینی، علاوه بر کنترل عارضه‌های جسمی، حمایت عاطفی، روانشناختی، اجتماعی و معنوی بیمار را نیز برعهده دارد. به علاوه، مراقبت‌های تسکینی نیاز‌های خانواده و مراقبین بیمار را هم مورد توجه قرار می‌دهد. این مراقبت‌ها محدود به خدمات بالینی نیستند بلکه شامل آموزش، مشاوره، حمایت، مراقبت از خانواده و مدیریت فرآیند بیماری هم می‌شود.

مراقبت های حمایتی و تسکینی در همۀ مراحل بیماری ارائه می‌شود. بنا‌بر‌این دریافت مراقبت‌های تسکینی بدین معنی نیست که درمان عادی بیمار، متوقف خواهد شد. اهداف درمان معمولاً چیزهایی مثل کُند کردن، متوقف کردن و یا محدود کردن رشد تومور سرطانی است؛ در حالی که هدف مراقبت‌های تسکینی، کاهش رنج و بهبود کیفیت زندگی شما است. به عبارت دیگر، طب تسکینی به شما کمک می‌کند که در طول درمان و بعد از آن زندگی رضایت‌مندانه‌تری داشته باشید و به خانواده و مراقبین‌تان این امکان را می‌دهد که در عین اینکه مراقب خودشان هستند مراقب شما هم باشند.

 تحقیقات نشان می‌دهد که افرادی که درمانِ معمول برای سرطان را همراه با مراقبت های حمایتی و تسکینی دریافت می‌کنند، عموماً علائمی با شدت کمتر، کیفیت زندگی بهتر، و رضایت بیشتری از روند درمان خود دارند.

زمان مناسب برای آغاز مراقبت های حمایتی و تسکینی

بهترین زمان برای دریافت مراقبت های حمایتی و تسکینی، از لحظۀ احساس نیاز به چنین خدماتی شروع می‌شود و در تمامی مراحل بیماری ادامه می‌یابد. لحظۀ احساس نیاز، ممکن است زمان تشخیص بیماری یا زمان بروز عوارض جانبی درمان یا علائم آزار دهندۀ بیماری یا حتی وقوع اتفاقاتی باشد که در برنامۀ معمول درمان، توجهی به آن‌ها نمی‌شود باشد. معمولاً برای بیمارانی که جدیداً با سرطان پیشرفته تشخیص داده می‌شوند، پیشنهاد می‌شود که مراقبت های تسکینی در طی 8 هفته اول بعد از تشخیص آغاز شود.

منبع : مکسا